کتاب عناصر و جزئیات ساختمان (اجزاء و اجرا)

کتاب عناصر و جزئیات ساختمان (اجزاء و اجرا)

مطابق با سر فصل‌های مصوب وزارت علوم تحقیقات و فناوری 

کتاب عناصر و جزئیات ساختمان (اجزاء و اجرا) :

پیشگفتار :

نیاز به سرپناه، یکی از نیازهای اولیه و اساسی انسان محسوب می‌شود. گسترش روزافزون شهرها و رشد جمعیت، موجب احداث ساختمان‌های متعددی شده است.

ساختمان‌هایی با کاربری‌های مسکونی، تجاری، اداری، درمانی امروزه ساخت ساختمان به یک مهارت و تکنیک تبدیل شده است. برای احداث ساختمانی مقاوم و کارآمد بیش از هرچیز آشنایی با نکات اجرایی و فنی هریک از بخش‌های آن بسیار مهم می‌باشد. از سوی دیگر به منظور اجرای صحیح و استاندارد ساختمان علاوه بر نقشه‌هایی مانند پلان، برش و نما، نیاز به نقشه‌های دیگری می‌باشد که به آنها “نقشه‌های جزئیات اجرایی” گفته می‌شود.

جزئیات اجرایی با دیتیل‌ها، نقشه‌هایی هستند که دارای ۳ ویژگی مهم بوده که در سایر نقشه‌ها وجودندارد. این ویژگی‌ها عبارتند از :

۱- معرفی نوع و جنس مصالح مصرفی

۲- مشخص نمودن ابعاد و اندازه دقیق لایه‌های مختلف و مصالح مصرفی

۳- نحوه اجرا و نوع اتصال اجزا مختلف به یکدیگر

در نقشه‌های پلان، برش و نما، مصالح مصرفی در بخش‌ها و اجزا مختلف ساختمان مانند دیوارها، کف مشخص و معرفی نمی‌شوند ولی در جزئیات کلیه مشخصات و نوع مصالح و نحوه اتصالات اجزا به یکدیگر دقیقا ترسیم و نشان داده می‌شوند. در این صورت است که اجزا قابل اجرا می‌شوند و سازنده می‌تواند برای ساخت صحیح آنها برنامه‌ریزی نماید.

بعبارت دیگر نقشه‌ها، اجرائی بوده و قابلیت ساخت می‌آیند. بنابراین جزئیات عبارتست از مشخص کردن نوع مصالح مصرفی، اندازه و ابعاد و نحوه اتصال مصالح و اجزا ساختمان به یکدیگر.

بدیهی است در صورت نداشتن جزئیات و مشخصات اجرائی، هیچ نقشه‌ای امکان پیاده شدن و اجرا نخواهد داشت. همچنین روش‌های ساخت و فنون عملیات اجرائی با آشنایی کامل به جزئیات ساختمانی است که منجر به کارآیی، استحکام و زیبائی ساختمان شده و نهایتا عمر آن را افزایش می‌دهد.

هدف از تألیف کتاب عناصر جزئیات ساختمان

هدف از تالیف این کتاب، معرفی اجزا ساختمان و بکارگیری جزئیات آن برای اجرا و احداث مناسب و اصولی ساختمان‌ها است. رعایت دیتیل‌های اجرائی و تربیت مراحل اجرای ساختمان کمک شایانی به عملیات اجرایی آن می‌نماید. می‌توان گفت که هیچ یک از مراحل اجرائی و جزئیات ساخت، سلیقه‌ای نبوده و برای اجرای آنها باید از ضوابط مربوطه و استانداردهای فنی موجود استفاده نمود.

در این صورت، عمر  ساختمان افزایش مانند پی، سقف، دیوار چینی (بجز اسکلت بدلیل گستردگی در انواع و جزئیات آنها) معرفی و نحوه‌ی اجرای آنها تشریح و توضیح داده شده است.

مخاطب کتاب عناصر و جزئیات ساختمان (اجزاء و اجرا) چه کسانی هستند؟ 

مخاطب این کتاب، دانشجویان رشته‌های معماری و عمران و همه دست‌اندرکاران صنعت ساختمان در کشور می‌باشد. مطالب عنوان شده بر اساس مراحل عملیات اجرائی مرتب شده است بجز فصل آخر که با توجه به مطالب آن که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، بصورت جداگانه آورده شده است.

فهرست مطالب کتاب عناصر جزئیات ساختمان

فصل ۱ / مدیریت كارهای ساختمانی و انواع روش‌های ساخت 

۱-۱- اهمیت و كاربرد مدیریت فنی در پروژه‌های ساختمانی
۲-۱- تعریف مدیریت
۳-۱- وظایف مدیریت
۴-۱- انواع روش‌های برنامه‌ریزی
۵-۱- نکات مهم در تهیه برنامه
۶-۱- انواع روش‌‌های ساخت

فصل ۲ / وسائل ایمنی شخصی 

۱-۲- لزوم استفاده از وسایل ایمنی
۲-۲- انواع وسایل ایمنی شخصی
۳-۲- كمك‌‌های اولیه

فصل ۳ / انواع خاك‌ها وآزمایش‌های مكانیك خاك 

۱-۳- مطالعه و شناخت زمین
۲-۳- انواع زمین از نظر مقاومت
۳-۳- انواع خاک‌ها از نظر رنگ
۴-۳- ضرورت انجام آزمایش‌های مكانیك خاك
۵-۳- انواع آزمایش‌های مکانیک خاک

فصل ۴ / انواع اسکلت‌‌های ساختمانی 

۱-۴ مفهوم سازه
۲-۴- انواع سازه‌‌های ساختمانی

فصل ۵ / تجهیز كارگاه 

۱-۵-تحویل زمین
۲-۵- طرح جانمایی کارگاه
۳-۵- تجهیز كارگاه
۴-۵- تجهیزات و ماشین‌آلات
۵-۵- علائم ایمنی و تابلوها

فصل ۶ / تخریب و مراحل آن 

۱-۶- تخریب و انواع آن
۲-۶- مراحل تخریب یک ساختمان

فصل ۷ / گودبرداری و سازه نگهبان

۱-۷- اهمیت مطالعات گود‌برداری در طراحی ساختمان‌ها
۲-۷- گودبرداری در زمین‌های نامحدود
۳-۷- گودبرداری در زمین‌های محدود
۴-۷- سازه نگهبان
۵-۷- انواع سازه‌های نگهبان

فصل ۸ / پیاده كردن نقشه 

۱-۸- پیاده کردن نقشه
۲-۸- روش‌های پیاده کردن یک ساختمان
۳-۸- شیب و محاسبه آن:

فصل ۹ / پی‌کنی و پی‌سازی 

۱-۹- پی‌كنی و هدف از آن
۲-۹- پی‌سازی (FOUNDATION)
۳-۹- اندازه و ابعاد پی
۴-۹- پی‌سازی در زمین شیب‌دار
۵-۹- انواع پی از نظر باربری
۶-۹- درزهای ساختمانی
۷-۹- کاربرد درزها
۸-۹- مشخصات مصالح مصرفی در درزهای ساختمانی
۹-۹- اجرای درزهای ساختمانی

فصل ۱۰ / سقف‌ها 

۱-۱۰- انواع سقف از نظر شکل
۲-۱۰- انواع سقف‌ از نظر نوع مصالح
۳-۱۰- شیب‌بندی پشت بام‌
۴-۱۰– سقف شیب دار
۵-۱۰- سقف کاذب و انواع آن

فصل ۱۱ / دیوارسازی 

۱-۱۱- دیوارسازی
۲-۱۱- كرسی چینی و هدف از اجرای آن
۳-۱۱- خاک‌ریزی بین پی‌ها
۴-۱۱- بلوکاژ
۵-۱۱- یک رگی کردن و هدف از آن
۶-۱۱- هدف از دیوارسازی
۷-۱۱- انواع دیوار

فصل ۱۲ / عایقکاری 

۱-۱۲- عایق کاری رطوبتی
۲-۱۲- اصول صحیح اجرای عایق رطوبتی
۳-۱۲- آزمایش عایق‌کاری
۴-۱۲- حفاظت و مراقبت عایق‌های رطوبتی
۵-۱۲- نانو عایق‌ها:

فصل ۱۳ / نعل درگاه و چارچوب‌ها 

۱-۱۳- تعریف نعل درگاه
۲-۱۳- انواع نعل درگاه‌ها و روش اجرای هریك
۳-۱۳- چارچوب و تعریف آن
۴-۱۳- چار چوب‌ها از نظر فرم و محل استفاده
۵-۱۳- انواع چارچوب و روش ساخت آن‌ها
۶-۱۳- نحوه قرار‌گیری چارچوب:
۷-۱۳- روش نصب چارچوب درب

فصل ۱۴ / نازک کاری 

۱-۱۴- تعریف ملات
۲-۱۴- انواع ملات‌ها
۳-۱۴- پوشش روی دیوارها و هدف از اجرای آن
۴-۱۴- عوامل مهم در تعیین نوع پوشش دیوارها
۵-۱۴- انواع پوشش روی دیوارها

فصل ۱۵ / کف‌‌سازی 

۱-۱۵- هدف از کف‌سازی
۲-۱۵- کف‌سازی زیر زمین‌ها
۳-۱۵- کف‌سازی در طبقه‌ی هم کف ساختمان (بدون زیرزمین)
۴-۱۵- کف‌سازی طبقات
۵-۱۵- کف‌سازی سرویس‌ها در طبقات بالای ساختمان
۶-۱۵- کف‌سازی پشت بام
۷-۱۵- نحوه انتخاب و انواع پوشش‌های کف

فصل ۱۶ / قرنیز، ازاره و درپوش 

۱-۱۶- محل اجرای قرنیز و ازاره
۲-۱۶- انواع مصالح قرنیز و ازاره
۳-۱۶- روش اجرای چند نوع قرنیز (درپوش)

فصل ۱۷ / انواع وسایل ارتباطی 

۱-۱۷- وسایل ارتباط دهنده‌ی بین دو سطح با اختلاف ارتفاع
۲-۱۷- رمپ و اجزاء آن
۳-۱۷- پله
۴-۱۷- پله سنگی
۵-۱۷- اجرای پله پیچ معلق فلزی
۶-۱۷- پله‌ فرار
۷-۱۷- مصالح مورد مصرف در پله‌ی فرار
۸-۱۷- ضوابط و محل اجرای پله‌ی فرار
۹-۱۷- آسانسور و انواع‌ آن

فصل ۱۸ / زهكشی و دفع فاضلاب 

۱-۱۸- تعریف زهکشی و هدف از اجرای آن
۲-۱۸- روش‌های مختلف زهكشی
۳-۱۸- روش اجرای زهكشی
۴-۱۸- فاضلاب و انواع آن
۵-۱۸- لزوم دفع فاضلاب
۶-۱۸- روش‌های دفع فاضلاب
۷-۱۸- انواع مختلف وسایل جمع‌آوری فاضلاب
۸-۱۸- انواع لوله‌های فاضلاب
۹-۱۸- طریقه‌ی اتصال و آب‌بندی لوله‌های فاضلاب
۱۰-۱۸- نحوه‌ی اجرای لوله‌های فاضلاب
۱۱-۱۸- اجرای لوله‌های افقی فاضلاب در زیر سقف‌ها
۱۲-۱۸- اجرا و نصب لوله‌های عمودی فاضلاب
۱۳-۱۸- عبور لوله‌های افقی فاضلاب در كف‌ها
۱۴-۱۸- نحوه‌ی اجرای كانال‌های سرپوشیده، روباز و منهول

فصل ۱۹ / دودکش‌ها 

۱-۱۹- دودکش و عملکرد آن
۲-۱۹- شكل، مقطع و ویژگی‌های دودکش
۳-۱۹- انواع دودكش
۴-۱۹- نكات فنی دودکش‌ها

فصل ۲۰ / داربست

۱-۲۰- تعریف و هدف استفاده از داربست:
۲-۲۰- انواع داربست‌ها
۳-۲۰- نکات ایمنی در داربست‌‌ها

فصل ۲۱ / فناوری‌های نوین ساختمانی 

۱-۲۱- سیستم‌های سازه‌ای
۲-۲۱- سیستم‌های سقف و دیوار

پیوست / جداول و جزئیات اجرائی تكمیلی